Gần đây giữa muôn vàn tin đồn trong ngành, mình có vô tình mở một chiếc file PDF đang lan truyền được team Creative ở agency nọ dùng để "tuýt còi" team Planning vì 3 hành vi không chuẩn mực, mà một trong đó là "tấn công cá nhân và hành động phỉ báng" (Personal attacks and acts of defamation).
Tóm tắt câu chuyện: Creative cảm thấy bị xúc phạm và thiếu tôn trọng vì bị một bạn Planner liên tục dùng từ ngữ gây hấn và tấn công cá nhân trong quá trình làm việc, trong đó có hai câu được screenshot lại làm bằng chứng:
"Suy nghĩ từ gốc sản phẩm ra chứ không có viết bừa bãi nha", "Vậy thì đừng nhắn câu này "Creative không nhận thêm feedback nha cả nhà" trừ khi phía mình đã hoàn hảo".
Nếu các bạn là Creative, các bạn sẽ cảm thấy thế nào?
Lúc đọc 2 câu feedback ở trên thì bạn bè mình chia 2 phe, một phe thì thấy bình thường thôi, còn phe còn lại thì dĩ nhiên là thấy cực kì khó chịu rồi. Mà buồn cười là người bạn Creative của mình còn nói là đọc lời planner không thấy gì gọi là chèn ép, hình dung được cái bực bội khi làm với messy creatives nên đồng cảm, nói xong còn tự hỏi hay mình sống trong khổ riết quen cái khổ rồi.
Cho nên để trả lời được câu hỏi trên thì nó còn tuỳ vào ngữ cảnh. Chiếc file PDF đó không thể hiện hết bối cảnh như là văn hoá công ty, quy trình làm việc, cụ thể những xung đột trước đó để làm giọt nước tràn ly.
Nếu bỏ qua ngữ cảnh, mời các bạn dành 1 phút xem chiếc meme vui vẻ có tuổi đời hơn một thập kỷ nói về mối quan hệ của các team trong agency mà cá nhân mình thấy khá đúng, đến nỗi mình đã bỏ vào slide bài giảng của buổi học đầu tiên.
Các bạn có thể thấy ngay CÁI TÔI của Creative và Planner là lớn nhất, vì Planner có tâm lý muốn mình là người thông minh nhất, mình đưa ra định hướng là muốn mọi người phải theo, trong khi Creative muốn mình phải bán được ý tưởng của mình bằng mọi giá, ý tưởng của mình nên là xịn nhất.
Cộng với việc agency là công ty dịch vụ sáng tạo, cảm xúc là cần thiết trong công việc.
Vì vậy, khi đã đổ cả tâm trí lẫn cảm xúc vào cho một chiếc idea mà sau đó Planner/Account nói là bạn "viết bừa bãi" thì bạn có chịu được không? Hay Planner mất bao nhiêu công sức suy nghĩ, khảo sát, phỏng vấn rồi chắt lọc câu chữ viết thành một cái creative brief rồi bị Creative/Account nói "cái này thật vô nghĩa" thì bạn thấy sao? (chưa cần xét đến chất lượng nhé).
Đó, cốt lõi vấn đề nó nằm ở hai cái tôi mất kiểm soát, dẫn đến từ ngữ, hành động đều trở nên cực đoan, mà trong một môi trường đầy cảm xúc nó sẽ tăng lên cấp số nhân nữa.
Đã từng có nhiều buổi training cho nhân viên agency cách đưa và nhận feedback sao cho mang tính đóng góp tích cực, nhưng đó chỉ là phần ngọn thôi, mọi chuyện cũng sẽ quay lại như ban đầu nếu số lượng drama hay tin đồn vẫn còn đầy như bây giờ.
Mình cũng chằng biết giải quyết cái lỗi hệ thống này thế nào nên chỉ dành hẳn một buổi học để chia sẻ với các bạn học viên về chủ đề này để tâm lý làm nghề lành mạnh hơn, từ đó mới viết được cái post này.
Hi vọng các bạn làm agency ai đọc được chiếc post này hãy nhớ rằng mình làm "dịch vụ sáng tạo" để giải quyết vấn đề cho khách hàng thì cái tôi của mình nó cũng bớt quan trọng một chút rồi.