Concert quốc gia mùa 2 sắp đến làm mình nhớ lại đúng thời gian này 12 năm nước mình bước vào ngành quảng cáo.
Khi đó mình là một thằng sinh viên năm 3 ngành tài chính doanh nghiệp (vâng, và mình còn tốt nghiệp loại giỏi), chưa hề biết marketing, truyền thông hay quảng cáo là thật sự làm gì, chỉ biết từ kinh nghiệm và bản năng đi quảng bá cho sự kiện hồi làm ở tổ chức sinh viên quốc tế, và cũng cảm thấy hơi thích thích thôi.
Nhờ vậy mà mình gặp sếp mình vì chị ấy là mentor cho tổ chức, mình xin được phỏng vấn để làm intern cho agency của chị ấy. Sau khi điền application form xong, mình nghĩ làm quảng cáo chắc lúc phỏng vấn sẽ đánh giá khả năng sáng tạo ghê gớm lắm nên trong đầu chuẩn bị những thứ mình từng làm mà nghĩ đó là sáng tạo.
Lúc vào phỏng vấn thì mình được giao một bài tập giải tại chỗ, và công cụ giải để là một chiếc... máy tính (máy tính cộng trừ nhân chia chứ không phải laptop).
Đề bài là một cái bảng có nhiều số, mà sau này mình với biết đó là cái media report của một campaign bao gồm các channel, cost, reach, click,... và yêu cầu chỉ ra channel nào hiệu quả nhất cho campaign.
Giờ viết vậy thì các bạn thấy đề chắc dễ, nhưng lúc đó nói thật mình không thể hiểu đề bài là gì luôn chứ đừng nói là biết làm. Thôi thì làm đại lấy cost chia click ra coi số nào nhỏ thì chắc là kênh đó ngon (dĩ nhiên là ko biết đến thuật ngữ CPC rồi haha).
Vậy mà mình pass phỏng vấn với lời khen của sếp là "good logic", và dược nhận vào làm ACCOUNT INTERN.
Thời đó công ty chưa có Planner nên Account phải làm plan luôn, tuy là intern nhưng mình vẫn được sếp cho phụ làm plan nên cảm thấy khá là thích planning. Mình vẫn nhớ một trong những khách hàng đầu tiên của mình là chị Nhung, làm nhãn hàng thuốc chống RLCD (tự google nha). Chắc chị không nhớ nhưng chị từng khen mình "có tố chất làm Account".
Sau 6 tháng làm Intern mình được lên làm Account Executive, niềm vui lớn nhất là mức lương x5 so với trợ cấp intern là 1.5tr. Công việc của mình lúc này thuần là client relationship & project management vì công ty đã có planner.
Mỗi ngày của một Account Executive thật sự sang chảnh như một Manager khi "được" quản lý 3 người: khách hàng, đối tác/vendor/freelancer, và nội bộ.
Khi khách yêu cầu khó bắt sửa thêm, mình sẽ trấn an khách và hứa sẽ tìm cách.
Trấn an khách xong, mình quay qua năn nỉ creative/planner làm thêm, có lúc creative/planner chịu làm, có lúc không được thì mình ngồi tự vẽ plan rồi viết copy hay edit video luôn.
Lúc phát hiện ra không tự làm được, sếp nói mình kiếm freelancer làm đi. Kiếm được freelancer xong thì phải nhớ trả giá.
Trả giá mãi không được thì kiếm freelancer khác chịu giá của mình, nhưng trong 3 cái nhanh-rẻ-đẹp chỉ chọn được 2. Chắc chắn là chọn nhanh-rẻ.
Khách nhận hàng xong không vui, lại phàn nàn rồi bắt sửa tiếp.
Mỗi lần như vậy y như luân hồi chuyển kiếp, mãi không thoát ra được. Dĩ nhiên không phải lúc nào tình hình cũng tệ vậy, nếu không thì sếp sẽ cho mình thăng chức lên senior intern hay intern director luôn rồi.
Những project mình làm Account không tệ (lắm) nhưng không thể nào làm xuất sắc được, vì mình bắt đầu thấy cạn năng lượng vì phải làm Account.
Một ngày nọ hay tin Planner hiện tại sắp nghỉ, mình lấy hết can đảm đến xin sếp hãy cho mình cơ hội làm Planner, nếu không mình sẽ nghỉ việc. Sếp vẫn nghĩ rằng mình làm project management tốt hơn làm planning, nhưng sếp đã cho mình cơ hội và mình đã không thể hào hứng, lập tức handover cho bạn Account khác liền.
Nào ngờ sau đó là chuỗi ngày khó khăn nhất với mình.
Có lần mình đã chia sẻ ở những post trước, plan nào mình làm ra sếp cũng sửa hết 80-90%. Sếp mình giỏi, cực kì demanding và thẳng tính nên không ngại feedback thẳng vào mặt mình, giống như tiger mom dạy con vậy đó. Sau những lần feedback chỉ còn lại thằng bé planner 22 tuổi tổn thương với những suy nghĩ tiêu cực như bản thân thấy mình vô dụng, không được lắng nghe, ý kiến của mình không được coi trọng.
Cứ cách vài ngày mình lại nghĩ đến chuyện nghỉ việc một lần.
Vì quá tiêu cực nên mình không chịu nhìn lại mình sai chỗ nào mà chỉ tập trung vào cái tôi đang xù lông nhím lên. Rồi đến một ngày tính bỏ việc rồi tự nhiên không biết ông bà độ hay sao mà đột nhiên tỉnh ra, tự thấy nếu mình bỏ việc thì chưa chắc có một người sếp chịu cho mình cơ hội và chịu feedback rát cho mình như vậy.
Thôi, làm tiếp.
Ngoài việc làm slide đẹp ra thì gần như mình không hề suy nghĩ như một planner, mà như một account (tệ).
Không phân biệt được idea/concept và execution, dẫn đến việc feedback tào lao cho creative xong bị creative chửi.
Lúc nào cũng nhảy thẳng vào execution khi nhận brief mà chưa phân tích gì, vì nghĩ strategy = execution.
Viết tệ. Dài dòng như viết mail xin lỗi khách hàng. Không biết chọn lọc từ ngữ. Có quá nhiều keyword làm lu mờ ý chính, người đọc bị đánh rối. Viết creative brief cũng bị creative chê.
Làm communication plan thì chỉ biết đề xuất cái làm được và dễ làm, không chịu suy nghĩ các khả năng mới.
Gío chiều nào theo chiều đó, không biết bảo vệ chính kiến của mình trước team nội bộ và khách hàng.
Mình kiên nhẫn gần 2 năm, cải thiện từng chút, thì cuối cùng sếp cũng đã thấy yên tâm hơn về mình, bắt đầu cho mình tự làm một số plan cho khách hàng. Năm đó mình được giải "Young Riser" của công ty, chắc đó là giải thưởng mình thấy vui nhất trong cuộc đời đi làm tới giờ.
Khi quyết định đi dạy, mình đem tất cả những trải nghiệm này vào nội dung khoá học mong rằng các bạn học viên sẽ có được chút đồng cảm trên con đường làm ngành.
Vậy nên là Account, dù khó hơn, vẫn qua làm Planner được nhé.
Khi mình nói mình đi dạy và cảm ơn sếp mình (bây giờ là business partner, là bạn, là chị, là mẹ đỡ đầu của con gái mình) vì đã giúp mình có được ngày hôm nay, sếp nói:
"You deserve all of this."